Цөмөөхэй ба хулганы хааны үлгэр. Эрт 1816 онд Германы зохиолч Хоффманн Цөмөөхэйн үлгэрийг анх бичжээ. Мэри Сталбаум гэх бяцхан охины Зулсарын баярын хамгийн хайртай тоглоом болох Цөмөөхэй нь амь орсон тухай үлгэрийг бичжээ. Цөмөөхэй Хулганы хаантай тулалдаж, ялсныхаа дараа Мэриг дагуулан хүүхэлдэйн ид шидийн хаант улсад очиж байгаа тухай энэхүү үлгэрийг 76 жилийн дараа балет болгожээ. Оросын зохиолч Петр Илич Чайковский, бүжиг дэглээч Мариус Петипа, Лев Иванов нарын хамтаар Александр Дюмагийн хялбаршуулсан зохиолоор Цөмөөхэй балет бий болжээ. Цөмөөхэй Чайковскийн хамгийн алдартай хөгжмийн бүтээл болсон төдийгүй дэлхийн хамгийн алдартай бүжгэн жүжиг болсон түүхтэй.

Зураг дээр Бостон балет компанийн Цөмөөхэй бүжгэн жүжгийн баатрууд.