1929 оны гуравдугаар сарын 15-нд Завхан аймгийн Алдархаан сумын нутагт төрсөн Дорнын их найрагч Б.Явуухулангийн шүлэг, найраглалыг нь уншиж өсөөгүй хүн өдгөө ховор. “Алаг дэлхийд төрсөн минь учиртай”, “Би хаана төрөө вэ”, “Тэхийн зогсоол”, “Сохор зоосны дууль” зэрэг түүний олон бүтээл монгол хүн бүрийн цээжинд бий. Их зохиолч Д.Нацагдоржоос хойш Монголын яруу найрагт тодрон гарч ирсэн найрагч бол тэрбээр.

XX зууны Монголын яруу найрагт нэгэн шинэ үзэгдэл болж, араасаа бүхэл бүтэн үеийг төрүүлж, уншигчдын зүрх сэтгэлийг байлдан дагуулсан уран бүтээлч түүнээс өөр байгаагүй. Тиймээс Монголын ард түмэн түүнийг дорнын их яруу найрагч, уянгын их дууч хэмээн өргөмжилдөг билээ.Түүний 85 насны ой энэ онд тохиож буй. Ойд зориулсан “Очирваанийн их эгшиглэн” яруу найргийн наадам өнөөдөр болох юм.

Уралдаанд оролцох яруу найрагчдад зохион байгуулагчид сүүлийн таван жилд хэвлүүлсэн яруу найргийн нэг шилдэг ном, Очирваань бурхан, Отгонтэнгэр уул, хутагт гэгээдийн тухай бичсэн нэг шилдэг шүлэг ирүүлэх, харин оюутан залууст өөрийн бичсэн гурван шилдэг шүлгээ ирүүлэх шаардлага тавьсан аж.

Наадам хоёр үе шаттай явагдаж, тэргүүн байр эзэлсэн найрагчийг Хутагтын хишигт яруу найрагчаар тодруулж, мөнгөн шагналаар мялаах гэнэ.

            Би хаана төрөө вэ

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би
Хөмсгөн сарны аялах алсын алс тойрогт
Холын хоёр одны тохиох бяцхан чөлөөнд
Хоёр нүдний үзүүрт цэнхэрлэх төдий тэртээд
Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэхэн төрлөө би
     Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би
     Цан хүүрэг савсаж үүлс ороох оргилд
     Цасан ширхэг царцаж мөс болох халилд
     Царгиа хvйтэн өвөлд сарлагийн бух дошсон
     Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн төрлөө би
Орог саарал зэрэглээ хавар сүүмэлзэх хөндийд
Орсон буурийн шүд өвөл хангинах хоолойд
Yлэг гүрвэлийн мөрийг өдий хүртэл хадгалсан
Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн төрлөө би
      Мөрөн голын усыг эзэгнэнхэн төрлөө би
      Мөнгөн сарны сүүдэр толиорон хөвөх долгионд
      Миний өвөг дээдсийн морины туурайнд наалдсан
      Хүний нутгийн шороог ариун усаараа угаасан
      Мөрөн голын усыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Yнэр ялдам агь гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Yүр шөнийн завсар шүүдэр буух навчинд
Yрэл усан шvvдэрт нь одод гялалзах дэлбээнд
Yхэлгүй мөнхийн бэлэгдэл цагаан уул цэцгэнд
Yнэр ялдам агь гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би
     Зүүрмэглэгч хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би
     Зүйдэлгvй цагаан өрхний хоймсолж томсон оосорт
     Зүрхэн улаан галтай ган тулгын тотгонд
     Зуун түмэн үед монгол хүний идээшсэн
     Зүүрмэглэгч хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би
Сайхан бүсгүйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би
Сормосон дундаан талимаарах алаг нүдний мэлмэрээнд
Саалийн үнэр ханхалсан дээлийн хормойн нугалаасанд
Санан санан уярах цэвэр ичимтгий аашинд
Сайхан бүсгvйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би
         Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би
         Тэлмэн жороо морины шанхны үзүүрийн чичиргээнд
         Тэнгэрийн салхинаас бусдыг дээрээн гаргаж үзээгvй
         Тэнэгэр говийн сүрэг онгон хулангийн нуруунд
         Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би
Аадар хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би
Амгалан тэнгэрийг цочоох аянгын догшин гялбаанд
Ариун агаарт шүхэрлэх мөндрийн цагаан ширхэгт
Алтан талд татах солонгын долоон өнгөнд
Аадар хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би
      Цээлхэн дууны эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би
      Цэнхэр хадган дээрх мөнгөн аягатай сархданд
      Цээл сайхан эгшигтэй уртын дууны аянд
      Цэнгэх зовох хосолсон хүний хувь заяанд
      Цээлхэн дууны эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би
Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би
Хөх Монгол алдаршсаны vе дамжсан домогт
Хүчирхэг дээдсийн нутагт мандсан ардчиллын дөлөнд
Хөрст алтан дэлхийн үрчлээт магнай болсон
Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би

                                                                                       Г.Золзаяа