“Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын төлөө ассиоцаци”-ийн тэргүүн, НИТХ-ын орон тооны бус зөвлөх, хурандаа С.Энхтөр нийслэлийн замын хөдөлгөөнд үүсч буй түгжрэлийн талаарх судалгааг түгжрэлийг мөн буруулах зарим саналын хамт танилцуулж байна.
Сүүлийн 5 жилийн судалгаагаар нийслэлд иргэдийн 70 гаруй хувь нь өдөртөө бүтээх ажлынхаа зөвхөн гуравны нэгийг амжуулж байгаа гэсэн дүн гарчээ. Энэ байдал Улаанбаатар хотын түгжрэл ямар түвшинд очсоныг харуулж байна гэв. Суудлын 200 мянган машинаар тооцсон судалгаагаар Аи-92 бензин хэрэглэдэг нэг автомашин түгжрэлээс болж цагт 1328 төгрөгийн шатахууныг үр дүнгүй зарцуулж, энэ нь мөнгөн дүнгээр нийт тээврийн хэрэгслээр тооцоход өдөрт 265 сая төгрөг, жилд 53 тэрбум төгрөг болж ДНБ-ний 2.9 хувийг эзэлж байна. Олон улсын түвшинд дээрх хэмжээ ДНБ-ийн 2 хувиас давсан тохиолдолд замын түгжрэл хурцадмал байдал орсон гэж үздэг байна. Бусад орны судалгаанаас үзэхэд 11 сая автомашинтай Токио хотын нийт оршин суугчдын 90 хувь нь метрогоор, 6-хан хувь нь автомашинаар зорчдог бол 9 сая автомашинтай Бээжин хотын иргэдийн 34 хувь нь автомашинаар явдаг байна. Тэгвэл Улаанбаатар хотын нийт оршин суугчдын 69 хувь нь автомашинаасаа салж чаддаггүй, гүнзгий хэрэглээнд оржээ.

Өнөөдөр нийслэлд өдрийн цагаар хотын хөдөлгөөнд оролцож буй нийт автомашины 5 хувийг үйлчилгээний түгээлтийн 20 мянган машин эзэлж байна. Өдөр 11.00-15.00 цагийн хооронд энэ тоо 7 хувь болон өсч бусад хөдөлгөөнтэй давхцдаг. Түгээлтийн нэг машин 1-р эгнээд зогсож бараа буулгахад ойр орчмынхоо хөдөлгөөний эрчмийг 35 хувиар бууруулдаг байна. Тиймээс түгээлтийн авомашинуудын цагийг хөдөлгөөн багассан үед заагласан зохицуулалт хийж өгвөл түгжрэл 12 хувиар буурах тооцоо гарчээ. “Нарантуул”, “Барс”, “Хүчит шонхор” зэрэг худалдааны томоохон захуудад том оврын автомашинуудын хөдөлгөөнийг цагаар зохицуулах шаардлагатай байна. “Нарантуул” захад хийсэн судалгаагаар энд өдөрт бага оврын ачааны 600, том оврын ачааны 300 машин хөдөлгөөнд оролцдогийг цагаар зохицуулвал “Нарантуул” орчмын хөдөлгөөн 15 хувиар буурах магадлалтай. Энэ талаар захын жолооч нараас асуулга авахад 45 хувь нь цагийн зохицуулалт хийвэл түгжрэлд бензин тос, цаг үрэхгүй боломжтой гэсэн бол 30 хувь нь шөнийн цагаар нойроо хугаслаж хөдөлгөөнд оролцох нь таагүй гэсэн хариу өгчээ. Түүнчлэн орон сууцны хороолол дундах замын хөдөлгөөнийг нэг чигийн урсгалтай болгоход түгжрэл саарах, зогсоолын боломж 50 хувиар нэмэгдэх тооцоо гарчээ. Одоогийн байдлаар нийслэлийн хороолол дундах замын 75 хувь нь сөрөг буюу 2 эгнээ хөдөлгөөн бүхий замтай байгааг нэг чигийн хөдөлгөөн бүхий зохицуулалтад оруулвал 1-р эгнээ нь зогсоол болох боломж нээгдэж хөдөлгөөн саадгүй явж, дуут дохио өгөх зэрэг сөрөг байдал арилна гэж үзэж байна.
Хөдөлгөөний урсгалыг уян хатан болгох үүднээс замын эгнээг нөхцөл байдал ачааллаас шалтгаалан өөрчилж зохицуулдаг аргыг манайд хэрэглэж болох санал байна. Жишээ нь, замын хөдөлгөөн нэг чигт их байвал нөгөө талын урсгалын эгнээг хувааж солих байдлаар өглөө, орой ид хөдөлгөөний үеэр хааж нээж, 3 эгнээ замыг 2 эгнээ болгох зэргээр зохицуулдаг аргыг БНСУ-ын Сөүл хотод хэрэгжүүлдэг байна. Түүнчлэн автомашины зогсоолыг цаг болон ажил, амралтын өдрүүд, байгууллагуудаар нь зааглаж ашиглах. Нийслэлд, Их тойруугын дотор төрийн 286 байгууллагад 28.900 албан хаагч ажилладаг, тэдгээрийн 11.4 мянга нь нийтийн тээврээр, 4600 нь явганаар, 12.800 нь хувийн автомашинаар зорчдог гэсэн судалгаа гарчээ. Өдөрт 12.800 машин зогсоол дээр өнжихөөр үйлчлүүлэгч нарт зогсоол олдоггүй. Эндээс машинаа ачуулах, зогсоол олдохгүйгээс олонтоо тойрч явж бухимдах сөрөг үр дагаврууд гардаг байна.Эцэст нь хөдөлгөөнд оролцогч жолооч нарт зориулсан богино долгионы 2-3 FM радио, UB traffic зэргийг эс тооцвол түгжрэлтэй зам болон автозогсоолын талаар мэдээлдэг харилцаа холбооны суваг, апплакейшн, замын чиглэл маршрут заадаг jps үгүйлэгдэж байна. Хөдөлгөөнд оролцож байгаа 335 жолоочийг хамруулсан асуулгаас үзэхэд 294 нь ямар нэг мэдээлэл авдаггүй гэжээ.